Sinop’taki evinde av tüfeğiyle intihar eden 35 yaşındaki işsiz kimya öğretmeni Gamze Filiz Arslan, Türkiye ’nin yıllardır çözemediği atanamayan öğretmenler sorununu bir kez daha ve çok acı bir biçimde gündeme taşıdı.
Gamze Filiz Arslan 2002’de Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kimya Bölümü’nden mezun olmuştu. Ancak atama hayali yıllardır gerçekleşmedi. 2013 yılında girdiği KPSS’den 57.33,682 puan aldı. İlk tercihi Güneydoğu ve Doğu illeriydi. Ancak buna rağmen atanamadı. İstanbul ’da bir dershanede kimya öğretmenliği yaparken işten çıkarılınca memleketi Sinop’a dönerek yeniden KPSS’ye hazırlanmaya başladı. Ancak önceki gün Gamze öğretmenin ölüm haberi geldi. Sinop’taki evinde bunalıma girip, av tüfeğiyle intihar etmişti. Üstelik Gamze öğretmenin intiharı ilk de değil. En son Aydın’ın Kuyucak ilçesinde, beden eğitimi öğretmeni 33 yaşındaki Alim Koç, ataması yapılmadığı için bunalıma girmiş ve canına kıymıştı.
Öğretmenlik eğitimi alıp atanamadıkları için ya ailelerinin yanında işsiz olarak hayatlarına devam eden ya da inşaat işçiliğinden garsonluğa kadar çeşitli işler peşinde koşan atanamayan öğretmenler, yıllardır seslerini duyurmaya çalışıyor. Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2013 verilerine göre atanmış öğretmen sayısı 832 bin. Ataması yapılmayan öğretmen sayısı ise 300-350 bin. Her yıl yapılan atamalar öğretmen istihdamındaki sıkıntıları çözmeye yetmiyor. Öğretmenlik eğitimi alan ve istihdam edilen kişi sayısı arasındaki uçurum, atanamayan öğretmen sayısının artmasında temel sebep. Ayrıca Türkiye’de 12 yıl önce 63 eğitim fakültesi varken şu an sayı 100’ü buldu. Her yıl bu fakültelerden 40 bin kişi mezun oluyor. Atanamayan öğretmelerin bir kısmı Gamze Filiz Arslan’ın yaptığı gibi dershanelerde çalışıyor bir kısmı da ücretli öğretmen. Kadrolulara göre yaklaşık üçte biri maaş alan ücretli öğretmenlerin sayısı 70 binin üzerinde.
‘12 sene atama bekleyen var’
Ataması Yapılmayan Öğretmenler Platformu (AYÖP) İstanbul Temsilcisi Engin Yılmaz, anket sonuçlarına rağmen Milli Eğitim Bakanlığı ’nın hiçbir görüşme taleplerini kabul etmediğini söylüyor. Kendisi de 5 yıldır atama bekleyen Yılmaz, “2006’dan beri 40’ın üzerinde öğretmenin intihar ettiğini biliyoruz. Bunun sebebi eğitimin kâr sağlayacak bir alan olarak görülmesi ve şirket mantığıyla yönetilmesi. Her ilde eğitim fakültesi açılıyor ama mezunlar işsiz bırakılıyor. Ücretli öğretmenlik sistemi de sorunu çözümden uzaklaştırıyor. Elimizde diploma var ama çaycılık yapıyoruz. 12 senedir atama bekleyen ama bu sene 40 yaşını doldurduğu için ataması yapılmayacak arkadaşım var” diyor.
Platformun çözüm önerileri şöyle:
Şubattaki atamalarla öğretmen açığı 120 bine düştü. Bu öğretmenlerin atanması için bütçe ayrılması gerek. Başbakan çıkıp ‘atamalar yapılsın’ dese anında yapılacak.
2000’lerin başında da atanamayan öğretmen sorunu vardı ama bu sayı 60-70 bin arasındaydı. Sonrasında her ile bir eğitim fakültesi açılması, eğitim fakültelerine çok öğrenci alınması ve plansızlık sebebiyle sorun büyüdü.
Türkiye genelinde 80 bine yakın ücretli öğretmen çalıştırılıyor. Kadrolu öğretmenler kadar çalışıyorlar ama maaşları onların üçte biri.
Türkiye’de en iyi okulda bile sınıftaki öğrenci sayısı 30-35. Nitelikli eğitim için mevcudun en fazla 18-24 olması gerektiği kabul ediliyor. Bu olursa öğretmen ihtiyacı artacak.
30-35 bin öğretmen emekli maaşı düşük olduğu için emekli olmuyor. Şartlar düzenlenerek emekliliğin teşvik edilmesi gerekiyor.
Bir hafta önce yayımlanan ankette ürküten sonuç
Atanamayan Öğretmenler Platformu’nun 1127 atanamayan öğretmenle yaptığı ankete göre her 3 ataması yapılmayan öğretmenden 1’i intihar etmeyi düşünüyor. Sonuçları geçen hafta yayımlanan ankette, “Atamanız yapılmadığı için intiharı hiç düşündünüz mü?” sorusuna “Evet” diyenlerin oranı yüzde 38.33, “Cevap vermek istemiyorum” diyenlerin oranı yüzde 26.44, “Hayır” diyenlerin oranıysa yüzde 35.23 oldu. Yüzde 13.84’ü “Yıllardır atama bekleyenler ihtiyaca göre atanıp yığılma önlenmeli”, yüzde 13.22’si “Emekliliği gelenler için emeklilik teşvik edilmeli” diyor.
