Geçen yıl mayısta alkollü içkilerin reklamı ve tüketicilere yönelik tanıtımının yasaklanmasından sonra alkol markaları yeni bir yöntem buldu. Markalar, günde milyonlarca kişinin bağlandığı sosyal medya ve internet sitelerine gizli reklam veriyor. ‘Haydi şerefe’ pozlarına 2 bin lira, ‘ blog ’ sitelerine ise konu başına 15 bin lira vererek tüketiciye ulaşıyorlar. Ne var ki bunun da çok fazla uzun sürmesi beklenmiyor.
Hürriyet gazetesinden Ahmet Can’ın haberine göre söz konusu düzenlemeyi hayata geçiren Tütün ve Alkol Piyasa Düzenleme Kurumu (TAPDK), alkol markalarının, fenomenlerin ve blog sitelerinin peşine düştü.
Verilen reklamlar ve tanıtım içerikleri iki farklı şekilde tüketicilere ulaştırılıyor. Bunlardan biri Instagram, Twitter ve Facebook gibi sosyal ağlardaki fenomenlerle gerçekleşiyor. Tek bir içerikle bile saatler içerisinde on binlerce kişiye ulaşan sosyal ağ fenomenleri, bir alkol markasına ait bir şişeyi paylaşıyor. Ancak bu paylaşımlarda, reklam gibi profesyonel içerikler yerine daha amatör kareler veya metin içerikleri yer alıyor. Örneğin, elinde bir alkol şişesi tutan bir fenomen, fotoğrafın altında “Cuma iş çıkışı yapılacak tek şey” yazısı bulunuyor. Alkol markaları, fenomenlerin yanı sıra ‘blog’ içeriğine sahip web sitelerini tercih ediyor. Günde on binlerce kişiye ulaşabilen bu siteler için hazırlanan özel içeriklerde belirli bir konu başlığı yaratılıyor. Örneğin, “Sıcak yaz günlerinde serinlemenin yolları” başlığında bir konu yaratılıyor. Bu konuda yer alan maddelerin veya fotoğrafların birkaçında ‘içerik gizleme’ yöntemiyle alkol markaları yer alıyor.
Alkol markaları 2013 Mayıs’ta hayata geçen yasaklamaların ardından tüm tanıtım ve reklam bütçelerinin bir kısmını internete aktarmış durumda. Bu yüzden sosyal medya fenomenlerinin ve blog sahiplerinin kazandığı paralar özellikle son dönemde artmış durumda. Söz konusu işten en fazla geliri kapanlar blog siteleri. Aldığımız bilgilere göre blog siteleri alkol markalarından konu başına 10 ile 15 bin lira arasında kazanç sağlıyor. Sosyal medya fenomenlerinin kazançları ise takipçi sayısı ve sosyal ağa göre değişiyor. Örneğin Twitter’da 750 bin takipçisi olan bir fenomen, paylaşım başına 2 bin liraya kadar kazanabiliyor. Bu rakam sosyal paylaşım uygulaması Instagram’da ise 500 ile 1000 lira arasında değişiyor. Yurtdışında sosyal medya fenomenlerine verilen reklamların ücretleri Türkiye ’de ödenen rakamların yaklaşık 10 katına denk geliyor.
Alkol markaları, arkadaşlar arasında paylaşılan içerikler üzerinden para karşılığı tanıtım veya reklam yapmıyor. Bu yüzden söz konusu içeriklerde alkol markalarının yer alması TAPDK’nın takibi dışında kalıyor.
Cezası 200 bin TL’yi buluyorTAPDK’dan yapılan açıklamada, alkollü içkilerin her ne surette olursa olsun reklamı ve tüketicilere yönelik tanıtımı yapılamayacağı belirtilerek, paylaşımları yapanlara ve reklam veren şirketlere 5 bin ile 200 bin TL arasında ceza kesileceği ifade ediliyor. Kurum, tespit edilen durumlarda gerekli işlemlerin yapılacağını vurguladı.
