Her büyük maratonda maalesef ortalama 100 binde 1 sporcu ani kalp durması sonucu hayatını kaybedebiliyor. Bu sporcuların çoğunda altta yatan bir yapısal kalp hastalığı bulunmuyor. En büyük neden olarak kondisyon yetersizliği, ikinci sırada ise yapısal kalp hastalığı görülüyor. Uzmanlar, anında ve doğru müdahale ile ilk yardım eğitimi alan herkesin hayat kurtarabileceğini söylüyor.
Geçen günlerde Antalya’da düzenlenen 12. Uluslararası Runatolia Antalya Maratonu’nda, bitiş çizgisine 500 metre kala hayatını kaybeden 35 yaşındaki Zeynel Murat Batur’un kalp krizi nedeniyle yaşamını yitirmesinin ardından gözler ani ölümlere çevrildi.
Hayatta Kal Derneği Başkanı Doç. Dr. Mutlu Vural, ilk yardım bilinci eksikliği nedeniyle, ani kalp durması yaşayan pek çok kişinin kurtarılamadığını belirterek, ani kalp durması özellikle maraton, ultramaraton gibi zorlayıcı spor aktivitelerinde sıklıkla görüldüğünü vurguluyor. Temel Yaşam Kurtarma Zinciri adımlarını öğrenerek ani kalp durması yaşayan hastaların yüzde 50-60’ı hayata döndürülebileceğini anımsatan Vural “İlk iki adımda her yetişkin birey ani kalp durmasını 30 saniyede tanıyabilmeyi ve derhal 112’yi aradıktan sonra aralıksız kalp masajı yapmayı öğrenebilir. Üçüncü adımda ise otomatik kalp şok cihazlarının (OED) toplu yaşam alanlarında bulundurulabilir ve kullanılabilir” diyor.
Kalp masajına başlanmalı
Ani yığılmaların, aksi kanıtlanıncaya kadar ani kalp durması olarak kabul edilmesi ve kalp masajına başlanılması gerektiğini belirten Vural, “Bizde ambulans öncesi kalp masajı oranı yüzde 5’in altında. İlkyardım bilgisi olan vatandaş sayısı ise çok az” açıklamasını yapıyor.
İlk 3 dakikada beyin hasarı
- Ani kalp durmasında ne yapılmalı?
Yanınızdaki bir kişi aniden yere yığılır, bilincini kaybeder, iç çeker gibi nefes alır veya nefesi kesilirse o kişi için hemen beş halkadan oluşan temel yaşam kurtarma zincirine uyulmalıdır. Müdahale edilmezse her geçen dakika yaşama şansı yüzde 10 azalmaktadır. İİk 2 dakika içinde OED cihazı ile müdahale edildiğinde yaşama şansı yüzde 80 civarındadır. Yalnızca ambulansı beklemek ile bu şans gittikçe azalır. Kalbi duran kişinin 3 dakika sonra beyin hasarı başlar. 6 dakikadan sonra ağır beyin hasarı gelişir. Toplumumuzda kalp masajı yapma ve elektroşok kullanma bilgisi, eğitimi yok denecek kadar az. 13 yaş ve üzerinde yapay solunum önerilmemekte. Aralıksız olarak kalp masajı yeterlidir.
Kalp sağlığı gönüllüleri maratonlarda
Hayatta Kal Derneği, kamuoyunda farkındalık yaratmak amacıyla, Yaşam Kurtarma Zinciri etkinlikleri gerçekleştiriyor. Zincirde ilk halka, ani kalp durmasının derhal tanınarak 112 Acil Servis’in aranması. İkinci halka hiç vakit kaybetmeden aralıksız kalp masajına başlanması. Üçüncü halka, ülkemizde yaygın olmayan halk tipi elektroşok cihazları (OED). Dördüncü halka ise ambulans hizmeti ve beşinci halka hastane yoğun bakım üniteleri. Etkinliklerde, eğitimli gönüllüler, doktorlar eşliğinde, ani kalp durmasında ilkyardım olarak yapılabilecek doğru müdahaleyi, insan maketleri ile uygulamalı olarak anlatıyor. Kalp masajı yapmayı ve OED kullanmayı öğrenen gönüllü sağlık çalışanları, kalp krizi vakalarına karşı maratonlarda sporcuları ve halkı koruyucu önemler alabiliyor.
